6 nguyên tắc phối màu cơ bản cho người mới bắt đầu

Nguyên tắc phối màu là gì?

Nguyên tắc phối màu là những quy tắc giúp các nhà thiết kế, nghệ sĩ và người sáng tạo lựa chọn và kết hợp màu sắc một cách hài hòa và hiệu quả. Các nguyên tắc này dựa trên vòng tròn màu sắc và các mối quan hệ giữa các màu khác nhau. Mục tiêu của việc tuân theo nguyên tắc phối màu là tạo ra sự cân bằng, hài hòa, và đảm bảo màu sắc được kết hợp một cách tinh tế để truyền đạt thông điệp hoặc cảm xúc một cách tốt nhất.

Nguyên tắc phối màu đơn sắc (Monochromatic)

Phối màu đơn sắc là phương pháp sử dụng một màu chủ đạo và kết hợp với các sắc độ khác nhau của chính màu đó, tạo ra sự thay đổi về độ đậm, nhạt, sáng tối. Mặc dù chỉ sử dụng một màu, bạn có thể tạo sự đa dạng bằng cách thay đổi các yếu tố như độ sáng (lightness), độ bão hòa (saturation), và thậm chí kết hợp với các tông xám để tạo sự phong phú trong thiết kế.

Ảnh minh hoạ cho nguyên tắc phối màu đơn sắc (nguồn: sưu tầm)

Phối màu đơn sắc mang đến cảm giác nhẹ nhàng, tạo ra sự dễ chịu cho người xem. Cách sử dụng màu sắc này đặc biệt phù hợp với những thiết kế cần tính tối giản, hiện đại, như trang web, giao diện người dùng (UI) hoặc thiết kế nội thất. Dù đơn giản nhưng phương pháp này vẫn giúp các yếu tố quan trọng nổi bật một cách tinh tế.

>>> Tìm hiểu thêm về học thiết kế đồ họa với lộ trình bài bản, chuyên sâu: khóa học Thiết Kế Đồ Họa chuyên sâu.

Nguyên tắc phối màu tương phản (Complementary)

Nguyên tắc phối màu tương phản là nguyên tắc sử dụng hai màu nằm đối diện nhau trên vòng tròn màu sắc. Sự đối lập này tạo ra độ tương phản cao, làm nổi bật các yếu tố trong thiết kế. Ví dụ, kết hợp giữa màu xanh lá cây và đỏ, hoặc giữa cam và xanh dương. Đây là phương pháp hiệu quả khi bạn muốn tạo ra một điểm nhấn rõ ràng, giúp thu hút sự chú ý của người xem vào một yếu tố cụ thể.

Ảnh minh hoạ cho nguyên tắc phối màu tương phản (nguồn: sưu tầm)

Phối màu tương phản đặc biệt hữu dụng trong các thiết kế quảng cáo, khi bạn muốn nhấn mạnh một thông điệp quan trọng. Ví dụ, các nút kêu gọi hành động trên website thường sử dụng màu tương phản để thu hút người dùng nhấp vào. Tuy nhiên, cần lưu ý không sử dụng quá nhiều màu đối lập trong một không gian, vì điều này có thể gây cảm giác mệt mỏi cho người xem. Thay vào đó, bạn nên để một màu chủ đạo làm nền và sử dụng màu đối lập để làm điểm nhấn.

>>> Khám phá lộ trình thiết kế đồ họa chuyên sâu với khóa Thiết Kế Đồ Họa Đa Phương Tiện tại đây:  khóa học Thiết Kế Đồ Họa Đa Phương Tiện.

Nguyên tắc phối màu tương tự (Analogous)

Phối màu tương tự là việc sử dụng các màu nằm gần nhau trên vòng tròn màu sắc, tạo ra sự chuyển đổi mượt mà giữa các tông màu. Ví dụ, bạn có thể kết hợp xanh dương, xanh lá cây và xanh lục nhạt trong cùng một thiết kế. Các màu tương tự dễ dàng hòa hợp với nhau, mang lại cảm giác tự nhiên, êm dịu và dễ chịu.

Ảnh minh hoạ cho nguyên tắc phối màu tương tự (nguồn: sưu tầm)

Cách phối màu này rất phù hợp với các thiết kế cần sự tinh tế và nhẹ nhàng, chẳng hạn như các sản phẩm dành cho trẻ em, các thương hiệu mỹ phẩm, hoặc các trang web cần tạo không gian thư giãn. Phối màu tương tự còn có khả năng tạo ra chiều sâu và sự phong phú cho thiết kế mà không cần quá nhiều chi tiết phức tạp. Để tránh sự đơn điệu, bạn có thể kết hợp các sắc độ khác nhau để thêm phần sinh động.

>>> Tìm hiểu thêm về học Thiết Kế Đồ Họa Đa Phương Tiện tại đây:  khóa học Thiết Kế Đồ Họa Đa Phương Tiện.

Nguyên tắc phối màu bộ ba (Triadic)

Phối màu bộ ba sử dụng ba màu cách đều nhau trên vòng tròn màu sắc. Cách phối này tạo ra sự cân bằng và hài hòa, dù có sự đa dạng về màu sắc. Ví dụ, một bộ ba màu kinh điển là đỏ, xanh dương và vàng, thường xuất hiện trong các thiết kế năng động, mang đến cảm giác tươi mới và đầy năng lượng.

Ảnh minh hoạ cho nguyên tắc phối màu bộ ba (nguồn: sưu tầm)

Trong thiết kế, phối màu bộ ba giúp bạn giữ được sự sinh động mà không làm mất đi tính cân đối. Điều này thường phù hợp với các thiết kế cần truyền tải sự sáng tạo hoặc sự vui tươi, chẳng hạn như các dự án nghệ thuật, quảng cáo, hoặc thương hiệu hướng đến người trẻ. Bằng cách sử dụng một màu làm chủ đạo và hai màu còn lại để hỗ trợ, bạn có thể tạo ra sự liên kết giữa các yếu tố mà vẫn giữ được điểm nhấn rõ ràng.

Nguyên tắc phối màu chia bổ sung (Split-complementary)

Phối màu chia bổ sung là một biến thể của phương pháp phối màu tương phản. Thay vì sử dụng hai màu đối diện nhau trên vòng tròn màu sắc, bạn sẽ chọn một màu chính và hai màu nằm liền kề với màu đối diện của nó. Ví dụ, thay vì chọn màu cam đối diện với xanh dương, bạn sẽ chọn cam kết hợp với xanh lục nhạt và xanh lam.

Ảnh minh hoạ cho nguyên tắc phối màu chia bổ sung (nguồn: sưu tầm)

Nguyên tắc này mang lại sự cân bằng và giảm bớt độ căng thẳng thị giác so với phối màu tương phản trực tiếp. Tuy nhiên, nó vẫn giữ được độ nổi bật cần thiết. Phối màu chia bổ sung thường được dùng trong thiết kế các sản phẩm truyền thông hoặc quảng cáo cần tạo sự tương tác, nhưng vẫn giữ được tính nhẹ nhàng và không quá lấn át thị giác người xem.

>>> Tham gia khóa học kiến thức toàn diện và chuyên sâu về thiết kế đồ họa đa phương tiện:  khóa học Thiết Kế Đồ Họa Đa Phương Tiện

Nguyên tắc phối màu trung tính (Neutral)

Phối màu trung tính thường sử dụng các tông màu như trắng, đen, xám và các sắc độ nâu. Đây là phương pháp rất phổ biến trong thiết kế nội thất và thời trang, bởi nó mang lại cảm giác thanh lịch, tinh tế và dễ dàng phù hợp với nhiều bối cảnh khác nhau. Mặc dù phối màu trung tính thường đơn giản và nhẹ nhàng, nhưng không có nghĩa là nó nhàm chán.

Màu trung tính có thể kết hợp với bất kỳ màu sắc nào để tạo ra điểm nhấn, làm nổi bật những yếu tố quan trọng mà không cần sử dụng quá nhiều màu sặc sỡ. Các nhà thiết kế thường sử dụng phương pháp này để tạo ra không gian tối giản, nhưng vẫn đầy sự tinh tế. Đặc biệt trong thiết kế website hay các ứng dụng, màu trung tính giúp giảm thiểu sự mệt mỏi cho người dùng khi họ phải nhìn vào màn hình trong thời gian dài.

>>> Tìm hiểu thêm về học Thiết Kế Đồ Họa Đa Phương Tiện tại đây:  khóa học Thiết Kế Đồ Họa Đa Phương Tiện

Lời kết

Việc phối màu trong thiết kế không chỉ là việc chọn màu đẹp, mà còn là cách sử dụng màu sắc một cách khoa học và hợp lý để truyền tải cảm xúc, thông điệp đến người xem. Bằng cách nắm vững 6 nguyên tắc phối màu cơ bản này, bạn có thể dễ dàng tiếp cận các dự án thiết kế một cách tự tin hơn, dù đó là một bài thuyết trình, logo, trang web hay bất kỳ sản phẩm thị giác nào. Mong rằng bài viết trên đã đem lại những thông tin hữu ích cho bạn. Nếu bạn có nhu cầu tìm hiểu sâu hơn thì hãy tham khảo ngay khóa học Thiết Kế Đồ Họa Đa Phương Tiện tại colorME nhé. Đừng quên theo dõi Blog và Fanpage của colorME để cập nhật các tin tức và công cụ, xu hướng thiết kế trong thời gian tới bạn nhé!