Lựa chọn Font chữ thiết kế, nên bắt đầu từ đâu?

Nguồn: IDesign

link: 

Giới thiệu

Sử dụng đúng cách, font chữ có thể trở thành một công cụ vô cùng mạnh mẽ giúp bạn chinh phục người dùng. Typography là bạn đồng hành giúp trang web của bạn tỏa sáng.
Cùng iDesign tìm hiểu những cách lựa chọn font chữ đơn giản mà hiệu quả nhé!
Theo lời của Robert Bringhurst - tác giả quyển sách Elements of Typographic Style: “Typography giúp người đọc hiểu rõ các yếu tố trong văn bản; đồng thời, nó là sợi dây liên kết giúp các yếu tố thể hiện sắc thái rõ nét hơn”. Mức độ thành công của một dự án thường phụ thuộc vào typography. Ngoài yếu tố thẩm mỹ, font chữ bạn chọn còn phải đáp ứng được yêu cầu về mặt kỹ thuật và chức năng. Mỗi font chữ đều có công dụng riêng của mình - một vài font chữ được sinh ra để làm tiêu đề, trong khi một vài font khác trông thật tuyệt vời khi làm văn bản. Nếu bạn có thể khéo léo kết hợp các font chữ, thiết kế của bạn sẽ trở thành tuyệt phẩm.

1. Xem xét quy mô dự án
Dự án của bạn có lâu dài không? Chẳng hạn như tạp chí dài kì ấy. Hay chỉ là một dự án đơn như thiết kế logo, bài thuyết trình?
Nếu là dự án với thời gian kéo dài, nhu cầu sử dụng typography sẽ đa dạng hơn. Để đảm bảo được tính đa dạng, hãy thử sử dụng font chữ với nhiều biến thể, phong cách và kiểu dáng khác nhau. Việc sử dụng các biến thể của một font chữ đảm bảo tính đồng nhất trong thương hiệu, bạn sẽ không cần lo lắng về việc có nên thêm bớt font chữ nào trong quá trình thiết kế nữa. Thử các font sau đây nhé: Alegreya, Alegreya SC, Merriweather, Merriweather Sans, Roboto, Roboto Condensed, Work Sans.
Vậy còn dự án đơn lẻ thì sao? Việc lựa chọn một font chữ đơn giản phù hợp với yêu cầu đưa ra sẽ là phương án tối ưu. Nhưng nhớ rằng việc sử dụng biến thể của một font chữ cũng sẽ có ích với một dự án ngắn hạn. Thử những font sau nè: Bubblegum Sans, Graduate, Scope One, Space Mono.

2. Bạn muốn thể hiện điều gì thông qua font chữ?
Mỗi font chữ đều có chức năng và nhiệm vụ riêng. Chính vì vậy, luôn có những quy tắc nhất định trong việc lựa chọn font sao cho phù hợp với mục tiêu mà bạn cần. May mắn thay, chúng ta có một danh sách hệ thống font phổ biến rất dễ sử dụng, đây ắt hẳn là những lựa chọn an toàn cho nhiều mục đích khác nhau. Bạn thử xem những font sau nhé: Proxima Nova, Helvetica, Museo, Futura, Brandon Grotesque (phổ biến); Arial, Times New Roman, Courier New, Helvetica, Times, Courier, Verdana, Georgia (font chữ hệ thống); Gibson, Gotham, Classic Grotesque, Montserrat (font chữ web).
Nhưng nếu vẫn muốn tìm một lựa chọn độc đáo cho dự án nổi bật, có rất nhiều công ty sản xuất font chữ thương mại được bán với giá cố định hoặc đóng phí hàng tháng; và dĩ nhiên, sự độc đáo thì sẽ ngốn kha khá thời gian và tài chính. Hãy liên hệ ngay với những nơi thiết kế font chữ để tìm hiểu thêm. Nếu sử dụng cách này, bạn sẽ tiết kiệm được khá nhiều thời gian và công sức để giải quyết các vấn đề được nêu trong bài viết hôm nay (có tiền là nhanh hết mà). Nếu bạn sử dụng font miễn phí, ắt hẳn sẽ có vài lựa chọn độc đáo nếu bạn dành thời gian phân tích. Tiếp tục đọc bài viết cũng như nghía qua thư viện Google Fonts để có được lựa chọn thích hợp nhất nhé.

3. Độ dài văn bản là bao nhiêu?
“Nhiệm vụ của nhà thiết kế là dẫn lối cho người đọc đến với nội dung của dự án,” đây là lời của nhà phê bình thiết kế Ellen Lupton, “bằng cách chia nhỏ văn bản thành nhiều phần và cung cấp lối đi tắt cho người đọc đến với lượng thông tin khổng lồ”. Một font chữ tốt phải thể hiện được tính trực quan, sự chính xác và giúp người đọc tiếp thu kiến thức một cách tự nhiên nhất có thể.
Đối với tiêu đề chính và tiêu đề phụ, bạn có thể chọn font biểu cảm, độc đáo - bao gồm Display, Decorative, Handwritten, và Script styles. Điều này sẽ đem lại cho tiêu đề sự bắt mắt, thu hút người đọc. Còn nếu bạn muốn dùng font dạng sans serif (chữ không chân), hãy sử dụng định dạng tô đậm để bố cục chữ cân bằng hơn. Nếu bạn chuộng dòng không chân này, hãy thử xài loại hairline serif (nét thanh nét đậm) để tạo sự chú ý tốt hơn.
Với các văn bản có độ dài trung bình (khoảng 3-4 đoạn văn), bạn có khá nhiều lựa chọn. Nếu thích xài chữ có chân (serif), bạn có thể chọn loại cổ điển như Quattrocento, hoặc phong cách chuyển tiếp như Libre Baskerville, hay là slab serif (chữ chân lớn) như Arvo. Thích xài chữ không chân hơn? Bạn có thể chọn vài phông chữ cơ bản như Cabin hoặc Raleway, hoặc một số font góc cạnh như Montserrat cũng ổn luôn. Hãy thử hết để biết xem lựa chọn nào sẽ tốt nhất nhé.
Đối với phần văn bản dài hơn (vượt quá 5 đoạn văn) thì nên lựa chọn chữ có chân. Các phông chữ cổ điển hoặc mang tính chuyển tiếp như EB Garamond hoặc Libre Baskerville sẽ giúp mắt đỡ mỏi hơn khi phải hoạt động liên tục. Bên cạnh đó bạn cũng có thể thử Open Sans, một lựa chọn an toàn và quen thuộc giúp người đọc xử lý thông tin một cách nhanh chóng.

4. Kích cỡ chữ có quan trọng không?
Có, nó đóng vai trò khá quan trọng. Đối với các kích thước nhỏ (dưới 16pt), hãy thử font chữ không chân như Roboto, Montserrat và Raleway. Những chữ không chân có chiều cao trung bình cao hơn các font khác, giúp cho chữ luôn dễ đọc ngay cả với kích cỡ nhỏ. Bên cạnh đó, các phông chữ không chân khá đều nhau, tạo nên sự đồng nhất ngay cả khi ở trong một khoảng không gian hẹp.

Nhà thiết kế kiểu chữ Octavio Pardo cho biết “Đối với một đoạn cần phải rõ ràng, bạn không nên sử dụng các yếu tố gây mơ hồ cho người đọc.” Các font chữ trang trí như Comfortaa (như trên) sẽ rất khó đọc với đoạn văn bản dài. Vậy nên hãy chọn các phông chữ ‘đường trường’ như Alegreya hoặc Bellefair.
Ở kích thước trung bình - chẳng hạn như tiêu đề phụ hoặc tiêu đề nhỏ hơn (từ 16pt đến 24pt), hãy cân nhắc sử dụng phông chữ không chân theo kiểu hình học, hơi táo bạo hoặc mang tính “người” (humanist - một dạng chữ mang nhiều nét tương đồng như chữ viết tay). Montserrat, Lato, và Quattrocento Sans là những ví dụ điển hình. Các nét chữ không nên quá dày hoặc quá mỏng để giữ cho văn bản dễ đọc. Hoặc nếu muốn sử dụng một font có chân, hãy hạn chế các font với độ tương phản trong các nét quá cao, chẳng hạn như Arvo, Sanchez, và Slabo.
Các font chữ được thiết kế để sử dụng với kích thước lớn (từ 24pt trở lên) được gọi là ‘Font hiển thị’ (Display font). Những font này giúp chữ nổi bật hơn với kích thước lớn, nhưng khá khó đọc với kích thước nhỏ. Đây là thời điểm lý tưởng để sử dụng một font chữ trang trí hoặc viết tay với các nét điểm xuyến cùng với độ tương phản cao như Lobster hoặc Berkshire Swash. Hạn chế sử dụng các font chữ có không gian âm lớn (không gian bên trong các chữ như B hoặc q) và nét giữa có chiều dài trung bình cao, vì những đặc điểm này giúp mắt dễ chịu hơn với kích thước nhỏ, nhưng với kích thước lớn thì hơi lạc loài một chút.

5. Nếu muốn dùng nhiều font chữ trong một văn bản thì sao?
Khi đã nắm được những quy tắc căn bản, bạn có thể thử kết hợp các font chữ với nhau. “Có rất nhiều cách để kết hợp font, nhưng tìm ra cặp đôi hoàn hảo sẽ tốn khá nhiều thời gian,” nhà thiết kế Yuin Chen (người chịu trách nhiệm cho bản cập nhật năm ngoái của Goolge Fonts) cho hay. Vậy nên hãy thử hết các khả năng có thể, bạn sẽ nhận được thành quả xứng đáng với thời gian và công sức bỏ ra đấy (bạn đọc có thể sử dụng trang fontpair để có được những gợi ý tuyệt vời nhé).
Một vài font là cặp bài trùng với nhau nhờ vào sự tương phản, trong khi có một vài cặp lại rất ăn ý nhờ vào các điểm tương đồng. Sự tương phản sẽ làm bố cục chung của văn bản trông năng động hơn rất nhiều. Trong khi sự tương đồng sẽ giúp tăng cường mối liên kết về mặt thị giác. Nếu bạn đã sử dụng một font chữ độc đáo trong phần tiêu đề, thì sự lựa chọn êm dịu trong phần thân bài sẽ rất sáng suốt. Lựa chọn phổ biến nhất là sử dụng chữ không chân cho phần tiêu đề và chữ có chân cho phần văn bản. Hãy thử một số cặp sau nhé: Alegreya và Alegreya Sans (tương đồng), Libre Franklin và Libre Baskerville (tương phản).
Mẹo: Thử kết hợp các font chữ khác nhau trong cùng một thư mục tại Google Fonts, bạn sẽ có được một vài cặp đôi phổ biến đấy.