Biểu tượng là gì? Hiểu đúng để thiết kế đúng

Định nghĩa biểu tượng là gì trong thiết kế thương hiệu

Trong lĩnh vực thiết kế thương hiệu, biểu tượng là hình ảnh, ký hiệu hoặc đồ họa được tạo ra nhằm đại diện cho bản chất, giá trị và thông điệp cốt lõi của một thương hiệu. Biểu tượng có thể đứng một mình hoặc kết hợp cùng phần chữ (logotype) để tạo thành logo thương hiệu hoàn chỉnh.

Khác với phần chữ, người đọc cần thời gian để đọc và suy ngẫm, biểu tượng nhận diện thương hiệu có thể truyền tải ý nghĩa chỉ trong vài giây - đó chính là lý do vì sao nó đóng vai trò vô cùng quan trọng trong truyền thông thị giác.

Biểu tượng đã có từ rất lâu ở các nước phương Tây và được rất nhiều doanh nghiệp sử dụng để đại diện cho thương hiệu của mình. Xu hướng này cũng đang lan dần sang Việt Nam, ví dụ như cám Con Cò, Neptune, bia Tiger...

Phân biệt biểu tượng, logo và các yếu tố khác trong nhận diện

Logo văn bản được nhiều doanh nghiệp lớn lựa chọn. (Nguồn: We Win)

Một sai lầm phổ biến khi nhắc đến biểu tượng thương hiệu đó là cho rằng biểu tượng giống logo. Trên thực tế:

1. Logo là tổ hợp của biểu tượng + phần chữ + tagline (nếu có).

2. Biểu tượng là phần hình ảnh, mang tính khái quát và có thể sử dụng độc lập với chữ.

Ví dụ: Logo của Starbucks bao gồm cả hình nàng tiên cá (biểu tượng) và phần chữ "Starbucks Coffee". Tuy nhiên, chỉ riêng hình nàng tiên cá đã có thể nhận diện được thương hiệu.

Phân biệt biểu tượng, logo và các yếu tố thiết kế khác

Rất nhiều người thường nhầm lẫn giữa biểu tượng và logo, tuy nhiên, hai khái niệm này không giống nhau.

Logo là gì và liên quan biểu tượng như thế nào?

Logo là hình ảnh đại diện tổng thể của thương hiệu, thường bao gồm chữ (wordmark), biểu tượng (symbol), hoặc sự kết hợp giữa cả hai. Biểu tượng là một phần trong logo - có thể đứng riêng hoặc đi kèm với phần chữ - giúp tăng tính nhận diện và tạo điểm nhấn về mặt thị giác.

Ví dụ: Logo của Apple bao gồm duy nhất biểu tượng hình quả táo cắn dở - không có thêm chữ nhưng ai cũng đều nhận ra. Trong khi đó, logo của Google chỉ có phần chữ mà không có biểu tượng đặc trưng.

Biểu tượng có thể tồn tại độc lập với logo không?

Rõ ràng, biểu tượng hoàn toàn có thể tồn tại độc lập với logo. Trong nhiều trường hợp, biểu tượng chính là phần nhận diện chính, giúp thương hiệu “ghi điểm” chỉ với một hình ảnh duy nhất. Như biểu tượng của Nike (dấu swoosh) hay McDonald’s (chữ M vàng), đều có thể tồn tại độc lập mà người tiêu dùng vẫn dễ dàng nhận diện.

Vai trò quan trọng của biểu tượng nhận diện thương hiệu

Biểu tượng giúp thương hiệu dễ ghi nhớ trong tâm trí khách hàng

Starbucks gắn liền với hình ảnh “nàng thơ” Siren và màu xanh lá cây đặc trưng (Nguồn: Advertising Vietnam)

Trên thực tế, con người chúng ta có thể ghi nhớ hình ảnh nhanh hơn 60.000 lần so với việc ghi nhớ văn bản. Điều đó lý giải vì sao biểu tượng có khả năng khắc sâu vào tâm trí khách hàng chỉ sau một vài lần tiếp xúc.

Một cách đơn giản hơn, bạn hãy thử tưởng tượng: chỉ cần nhìn dấu swoosh là bạn nghĩ ngay đến Nike, thấy quả táo cắn dở là liên tưởng đến Apple. Đó chính là sức mạnh của biểu tượng - một yếu tố tuy đơn giản nhưng có thể đại diện cho cả một thương hiệu to lớn.

Biểu tượng là ngôn ngữ trực quan của thương hiệu

Một biểu tượng nhận diện thương hiệu tốt, không chỉ cần đạt yêu cầu về mặt thẩm mỹ, mà còn phải có tính chiều sâu. Nghĩa là biểu tượng đó cần thể hiện cá tính thương hiệu: năng động, thân thiện, sang trọng, chuyên nghiệp hay sáng tạo?

Ví dụ:

1. Biểu tượng hình khiên thường đại diện cho sự tin cậy và bảo vệ - phù hợp với các công ty bảo hiểm, an ninh.

2. Biểu tượng hình tia sét gợi liên tưởng đến năng lượng, tốc độ - rất phù hợp với các startup công nghệ hoặc thương hiệu năng động.

Cũng bởi vì thế mà biểu tượng trở thành “ngôn ngữ hình ảnh” truyền tải giá trị thương hiệu mà không cần lời nói.

Biểu tượng tạo sự nhất quán trên đa nền tảng

Trong thời đại số, một thương hiệu cần có sự hiện diện nhất quán trên nhiều nền tảng khác nhau như: Website, Ứng dụng, Mạng xã hội, Bao bì, Biển hiệu, Email… Vậy nên một biểu tượng tốt sẽ giúp thương hiệu duy trì được sự nhận diện nhất quán dù xuất hiện ở bất kỳ đâu, bất kỳ kích thước nào.

Do đó, một biểu tượng nhận diện thương hiệu cần được thiết kế linh hoạt, dễ dàng tối ưu hiển thị ở mọi định dạng - từ hiển thị trên trình duyệt đến banner quảng cáo khổ lớn ngoài trời.

Tiêu chí để đánh giá một biểu tượng nhận diện thương hiệu hiệu quả

Đơn giản - Ấn tượng - Dễ ứng dụng

Ba tiêu chí “vàng” khi đánh giá một biểu tượng nhận diện thương hiệu là:

1. Đơn giản: Tránh chi tiết thừa. Biểu tượng càng đơn giản thì sẽ càng dễ triển khai.

2. Ấn tượng: Một biểu tượng tốt cần tạo ấn tượng ngay từ cái nhìn đầu tiên.

3. Dễ ứng dụng: Biểu tượng cần hiển thị tốt ở mọi kích thước và nền tảng khác nhau.

Tính liên kết với mọi ngành nghề và mọi đối tượng khách hàng

Thương hiệu thời trang cao cấp cần biểu tượng tinh tế, tối giản, tông màu trầm.

Không phải biểu tượng nào đẹp cũng phù hợp với thương hiệu. Một biểu tượng nhận diện thương hiệu tốt cần phải có tính liên kết với ngành nghề, sản phẩm, giá trị và tệp khách hàng mục tiêu.

Ví dụ:

1. Thương hiệu thời trang cao cấp cần biểu tượng tinh tế, tối giản, tông màu trầm.

2. Thương hiệu giáo dục cho trẻ em nên dùng biểu tượng vui nhộn, màu sắc tươi sáng.

Tính độc đáo và tính hợp pháp hoá 

Nếu bạn sao chép hoặc thiết kế biểu tượng của mình quá giống với biểu tượng của đối thủ, biểu tượng của thương hiệu đó sẽ không tạo nên sự độc đáo hoặc nặng nề hơn thì có thể gặp nhiều rủi ro về mặt pháp luật.

Những sai lầm thường gặp khi thiết kế biểu tượng thương hiệu

Thiết kế quá phức tạp, khó ghi nhớ

Khi thiết kế một biểu tượng nhận diện thương hiệu quá phức tạp có thể khiến khách hàng cảm thấy khó hiểu và khó nhớ. Vì vậy, sự tối giản chính là xu hướng bền vững trong thiết kế thương hiệu hiện đại.

Không thử nghiệm trên nhiều nền tảng

Biểu tượng mà bạn thiết kế có thể sẽ rất đẹp nếu trình chiếu trên màn hình máy tính nhưng nó cũng có thể gặp hiện tượng bị vỡ nét, sai tỷ lệ khi in ra hoặc khi dùng trên nền đen trắng. Đây là lý do vì sao bạn cần test biểu tượng trên nhiều nền tảng khác nhau trước khi chính thức sử dụng.

Không nghiên cứu insight khách hàng và đối thủ cạnh tranh trước khi thiết kế

Trên thực tế, không ít thương hiệu đã thiết kế biểu tượng theo cảm hứng cá nhân mà bỏ qua việc nghiên cứu insight khách hàng và đối thủ cạnh tranh. Điều này dễ dẫn đến sự thiếu kết nối với tệp khách hàng mục tiêu.

Những thương hiệu sở hữu biểu tượng thành công vang dội

Apple - Biểu tượng quả táo “định hình” ngành công nghệ

Nguồn: Apple

Không cần dòng chữ nào, chỉ với hình ảnh quả táo cắn dở, Apple đã xây dựng được hình ảnh thương hiệu sáng tạo, đột phá, khác biệt trong suốt hàng thập kỷ.

Nike - Biểu tượng swoosh và thông điệp chuyển động

Nguồn: Nike

Dấu swoosh của Nike không chỉ là biểu tượng, mà còn là cảm hứng. Nó truyền tải sự linh hoạt, mạnh mẽ và tinh thần thể thao, đồng thời tạo ra một biểu tượng văn hóa mang tính biểu tượng toàn cầu.

McDonald’s - Chữ M vàng và cảm xúc tuổi thơ

Nguồn: McDonald's

Chữ M vàng không chỉ mang ý nghĩa nhận diện thị giác, mà còn là biểu tượng gắn liền với cảm xúc, trải nghiệm cá nhân của hàng triệu người trên toàn thế giới. Một minh chứng cho việc biểu tượng có thể trở thành “di sản thương hiệu”.

Kết luận: Tại sao biểu tượng là yếu tố không thể thiếu trong nhận diện thương hiệu

Qua bài viết trên, colorME đã đem đến cho bạn cái nhìn đầy đủ và sâu sắc về câu hỏi “Biểu tượng là gì?” cũng như hiểu rõ vai trò to lớn của biểu tượng nhận diện thương hiệu trong quá trình xây dựng hình ảnh doanh nghiệp. Một biểu tượng tốt không chỉ giúp thương hiệu trở nên dễ nhận diện mà còn đóng vai trò là đại sứ hình ảnh, là “ngôn ngữ không lời” để thương hiệu kết nối với khách hàng.

Nếu bạn muốn tìm hiểu sâu hơn về cách thiết kế biểu tượng thương hiệu, tham khảo ngay khoá học Thiết Kế Đồ Hoạ Đa Phương Tiện nhé!

Hãy bắt đầu từ việc xây dựng một biểu tượng nhận diện thương hiệu hiệu quả, bởi đó chính là nền móng bền vững cho mọi chiến lược truyền thông sau này!